روابط بین الملل
مرجان بدیعی ازنداهی؛ فرزین زندی؛ کیومرث یزدان پناه درو
چکیده
جنوب غرب آسیا یکی از مهمترین مناطق ژئوپلیتیکی از نظر رقابت‌های جهانی است. تشدید روزافزون رقابت‌های ژئوپلیتیکی در این منطقه موثر و راهبردی و اختلاف رخ‌داده میان ایران و کشورهای منطقه بر سر چگونگی تامین امنیت در این حوزه، تبدیل به چالش بزرگی شده است. ایران در این حوزه با در پیش گرفتن رویکرد «امنیت برای همه یا هیچکس» اقدام ...
بیشتر
جنوب غرب آسیا یکی از مهمترین مناطق ژئوپلیتیکی از نظر رقابت‌های جهانی است. تشدید روزافزون رقابت‌های ژئوپلیتیکی در این منطقه موثر و راهبردی و اختلاف رخ‌داده میان ایران و کشورهای منطقه بر سر چگونگی تامین امنیت در این حوزه، تبدیل به چالش بزرگی شده است. ایران در این حوزه با در پیش گرفتن رویکرد «امنیت برای همه یا هیچکس» اقدام به کسب برتری در تزاحم ژئوپلیتیکی خود با ایالات متحده کرده و از آنجا که توان رویارویی مستقیم با ابرقدرتی چون آمریکا را ندارد، به اتخاذ رویکردی نو در استراتژی ژئوپلیتیکی خود از سال 2003 و پس از جنگ عراق روی آورده است. این پژوهش با بررسی خوانش‌های دو استراتژی «منطقه خاکستری» و «ژئوپلیتیک مقاومت» در پی پاسخ به این پرسش است که ایران به چه شکل به دنبال تامین امنیت مطلوب خود در جنوب غرب آسیا است و با چه روش‌هایی می‌تواند استراتژی ژئوپلیتیکی خود را پیادهسازی نماید؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد رقابت ژئوپلیتیکی ایران در جنوب غرب آسیا بویژه با ایالات متحده، به طراحی استراتژی ژئوپلیتیکی خاصی منجر شده که ایران آن را «محور مقاومت» می‌خواند در حالی که محافل علمی آمریکایی از آن با عنوان «منطقه خاکستری» یاد میکنند. در این استراتژی، ایران با تمرکز بر پنج حوزه نظامی، سیاسی، اقتصادی، اطلاعاتی- روایتی و فرهنگی (مذهبی) و با اتکا بر همکاری و پشتیبانی از گروه‌های شبه‌نظامی غیردولتی در برخی کشورهای منطقه، میکوشد تا اهداف امنیتی خود را محقق سازد.
